29-11-2021: Formatiepartijen willen nieuw klimaatfonds
Miljarden euro’s om de milieuproblemen van Nederland op te lossen. Daarover zijn de formerende partijen met VVD en CDA in de hoofdrol het eens, volgens NRC. De vraag is of zo’n fonds deze keer wel werkt, nadat het groeifonds en InvestNL weinig resultaat opleverden.
Het fonds moet de klimaatdoelen die de regering zichzelf stelde (en die het niet lijkt te halen) weer in zicht brengen. Sterker nog: de formerende partijen willen dat de uitstoot in 2030 55 procent lager ligt ten opzichte van 1990, terwijl het doel eerst 49 procent was.
Maar verduurzamen kost geld. Daarom wil het kabinet in een klap miljarden lenen en dit geld in de komende jaren uitgeven aan bedrijven die vergroenen, of als compensatie voor burgers als door vergroening prijzen stijgen. De rente is op dit moment laag, waardoor lenen makkelijk is.
Belastinggeld voor klimaat
Omdat het fonds met geleend geld werkt, zit het anders in elkaar dan eerdere verduurzamingsfondsen. Het groeifonds (of Wopke-Wiebesfonds) gebruikt belastinggeld, net als de investeringsmaatschappij Invest-NL. Beide kregen tot nu toe weinig duurzame plannen gedaan. Dat kwam volgens de betrokkenen doordat de plannen die bedrijven aanleverden niet goed genoeg zijn.
Maar volgens consultancybedrijf Rebel is er nog een reden waarom die fondsen niet echt slagen. “Het probleem van de fondsen die er nu zijn, is dat ze zich te veel als de markt moeten gedragen. De focus ligt op risico’s vermijden en geen verlies draaien. Dat staat investering in echte innovatie in de weg”, vertelt consultant Matthijs van Neerbos in een interview met Change Inc. Hij schreef met zijn collega’s een alternatief regeerakkoord, om Den Haag te laten zien hoe het ook kan. In dat plan werken overheidsfondsen fundamenteel anders dan de markt. “In ons idee pakt een fonds met publiek geld de voordelen van de overheid optimaal mee: het is mogelijk om pas op langere termijn winst te maken, want de overheid heeft diepere zakken dan de gemiddelde investeerder.”
Tientallen miljarden
Of het fonds dat de formatiepartijen voor zich zien voor de langere termijn gaat, moet blijken. De plannen zijn nu nog weinig concreet – zo is nog niet precies bekend om hoeveel geld het gaat. NRC spreekt van ’tientallen miljarden euro’s. De stikstofcrisis krijgt eenzelfde bedrag.
Bron: Change Inc